Achter de heg

af baby voetjeOngedoopt begraven, de engeltjes verdwenen spoorloos. Vergeet het kind. ‘Er ligt een engeltje achter de heg‘ een documentaire Noor van Manen en René Oomen

Laat de kinderen tot mij komen, een dubieus streven van menig katholiek heerschap, werden deze engeltjes in het duister in de grond geduwd want het moest in ongewijde aarde rusten.

Het geschiedenisprogramma OVT van de VPRO op Radio 1 zond op 1 en 8 november 2015 de tweedelige radiodocumentaire ‘Er ligt een engeltje achter de heg’ uit.

BREDA – Deze documentaire voor Het spoor terug is gemaakt door de Bredase documentairemakers Noor van Manen en René Oomen, en gaat over de omgang met levenloos geboren kinderen in Brabant en Limburg vanaf de jaren ’60 van de vorige eeuw. In die tijd werden doodgeboren baby’s vaak onmiddellijk weggehaald bij de moeder en verdwenen niet zelden spoorloos. Volgens de Katholieke leer werden deze ‘engeltjes’ ongedoopt en anoniem begraven, vaak letterlijk achter de heg. Deze schrijnende, persoonlijke verhalen staan centraal in deze documentaire.

Veel Brabantse en Limburgse ouders bleven achter, met naast de onverwerkte rouw van hun overleden kind, de starre en onwrikbare houding van de kerk. Pas vele decennia later zijn deze ouders gaan zoeken naar de exacte locatie van het grafje van hun kind of gingen onderzoek doen in ziekenhuisarchieven.

Zo beviel Erna van den Boom in 1969, in een ziekenhuis in Oss, van een levenloos meisje dat onmiddellijk werd weggehaald. Toen ze samen met haar man Johan vele jaren later toch gingen zoeken, bleek het ziekenhuisarchief te zijn verdwenen. (bron Stadsblad Breda)

achter deze muren speelden zich grote drama's af; Hooghees
achter deze muren speelden zich grote drama’s af; Hooghees

In Hooghees, vroedvrouwenschool werden de kinderen die dood geboren werden door gebochelde, doofstomme man weggebracht. In stilte, zonder vader, moeder lag geschokt te herstellen, familie vaak afwezig.

Mea Culpa United heeft vanaf 2010 de afstandbaby’s benoemd en naar voren gebracht in de Tweede kamer waar niemand van de politieke partijen reageerde?? CDA keek de andere kant uit of er al niet genoeg emmers ellende uit de katholieke beerput naar boven was gehesen, en de andere partijen wilden graag -bewijzen zien-!!!!

‘Met zwijgen kruist men de duivel’ (Als je geen slechte dingen zegt krijg je ook geen ruzie) zullen ze gedacht hebben want deze immense doofpot gold voor heel Europa. Van heinde en verre kwamen vrouwen (tienermeisjes) naar de vroedvrouwenschool in Heerlen, daar bestond een gesloten afdeling Hooghees waar Irene van Wesel het volgende over schreef:

De oude Vroedvrouwenschool is een plek van leven en van dood: nieuw leven en ouderdom, van sterfte en herstel. Tegenstellingen die voelbaar zijn in de omgeving. Niet alleen nu, maar ook in het verleden. Honderden kinderen stierven hier voor, tijdens of na de geboorte. Iets dat vroeger werd weggemoffeld, waar een moeder geen verdriet om mocht hebben. Vaak kreeg zij haar kind niet eens te zien. De Vroedvrouwenschool was daardoor ook in haar eigen tijdperk niet alleen een oord van vreugde, maar ook van diep verdriet. Kinderen werden begraven op het kerkhof te Heerlerbaan, zonder naam en zonder steen. Een praktijk waar men achteraf bezien spijt van heeft. In 2005 werd ter nagedachtenis aan deze kinderen het ‘Vlinderhuisje’ geplaatst. Een vlinderhuisjebronzen kistje met talloze vlindertjes dat het kerkhof siert, direct naast zijn ingang. De vele bloemen en knuffels rond het kunstwerk laten zien dat zelfs na al die jaren, deze kinderen allerminst vergeten zijn. 

In Bleijerheide ligt ook begraafplaats met vele broeders en enkele leerlingen, dikke heg erom heen. Al tijden gaan de verhalen dat er ook ‘minder gelukkig gestorven’ jongens liggen. Uiteraard is geen instantie in Limburg die het gaat onderzoeken of eens gaat praten met de mensen die mij te woord hebben gestaan en vertelden over ‘de engelen kindjes‘.